Kanser Nedir ve Nasıl Oluşur?
Normal dokuyu aşan ve onunla koordine olmayan, değişimlere yol açan, uyarı durduktan sonra bile aynı şekilde aşırı büyümeye devam eden anormal doku kitlesi. Esas olarak normal büyüme kontrollerine verilen cevabın kaybıdır.
Kanser Nasıl Oluşur?
Temelinde öldürücü olmayan genetik hasar yatar.
Genetik hasar 4 temel hücre grubuna saldırır:
1. Büyümeyi uyaran protoonkogenler
2. Büyümeyi inhibe eden kanser baskılayıcı genler
3. Programlı hücre ölümünü düzenleyen genler
4. DNA onarım genleri
Kanserin Başlıca Belirti ve Bulguları Nelerdir?
Bu bulgular kanserin görüldüğü doku ve organa göre değişir. Bazen hiç belirti ve bulgu olmaksızın kanser teşhisi konulabilir. Ancak genel bazı bulgulardan bahsedebiliriz. Bu bulgular her zaman kanser demek değildir. Ancak nedenlerinin belirlenmesi için doktora başvurulmalıdır. Bu bulguları şöyle sıralayabiliriz:
- Dışkılama ve idrar alışkanlıklarında değişiklikler
- İyileşmeyen yaralar
- Beklenmeyen kanamalar ve akıntılar
- Meme veya başka organlarda elle hissedilen şişlikler
- Yutma güçlüğü veya hazımsızlık
- Siğil ve benlerde belirgin değişiklik
Bu genlerin etkilenmesiyle hücreler mutasyona uğrarlar. Mutasyona uğramış genlerde anormalleşmeyle beraber kanserleşme başlamıştır.
Kanserin Kalıtsal ve Genetik Yönü
Genetik olarak bazı kanserlerin anne ve babadan, çocuklara geçtiği görülmüştür.
Annesinde veya babasında olup da % 50 oranında çocuğa geçebilen kanserler:
- Retinoblastom: Göz kanseri
- Ailesel adenamatöz poliposiz koli: Kolon kanseri
- Nörofibromatöz tip 1: Feokromositoma
- Wilms tm: Böbrek tm
- Multipl endokrin neoplazi: Troid-pankreas tm
- Li-Fraumeni sendromu: Meme-kolon kanseri
Halen çoğu kanserde ailevi ve genetik birçok faktörler araştırılmaktadır.
Kanserde Çevresel Faktörler
En önemlisi SİGARA’dır.
Sigara ile oluşumu artan kanserler:
1. Akciğer Kanseri
2. Ağız İçi Kanserleri
3. Larenks Kanseri
4. Özafagus Kanserleri
5. Pankreas Kanseri
6. Mesane Kanseri
Mesleğe Bağlı Kanserler:
Arsenik |
akciğer, deri |
Asbestoz |
akciğer, yemek borusu, mezotelyoma |
Benzen |
lösemi |
Kadmiyum |
prostat |
Krom |
akciğer |
Etilen oksit |
lösemi |
Nikel Bileşikleri |
burun, akciğer |
Radon ve Ürünleri |
akciğer |
Vinil Klorit Angiosarkom |
karaciğer |
Beslenmeyle İlişkili Kanserler:
Kolon Karsinomu |
diyetteki yağ ve fibril içeriği |
Mide Karsinomu |
çiğ balık |
Karaciğer Kanseri |
kronik alkol kullanımı |
İlk cinsel ilişki yaşı ve cinsel partner sayısıyla ilişkili
Selviks kanseri
Oral kontraseptif kullanımı ve hamilelik sayısı ile ilgili
Over-meme kanseri
Radyoaktif karsinogenezler
Güneş ışınları
Bazı infeksiyonlar